Αποσπάσματα από το βιβλίο ΄΄ΥΠΕΡ ΒΩΜΩΝ ΚΑΙ ΕΣΤΙΩΝ΄΄ Πολεμικό Ημερολόγιο 235 ημερών στη γραμμή του πυρός, του Νίκου Παπαβασιλείου Δασκάλου-Έφεδρου Ανθυπολοχαγού.Αθήνα 2003.
Τρίτη 19 Νοε 1940
Οι σφαίρες περνούν γύρω μου σαν δαιμονισμένες. Νομίζω πως θα με πάρει κάποια από αυτές στο κεφάλι και θα περάσει μέχρι τα πόδια μου. Στάθηκα όμως τυχερός και κατάφερα τελικά, με την ψυχή στο στόμα, να φτάσω πίσω απ΄την κορυφή, στο πρανές, και να καλυφθώ.
Οι ημιομάδες των οπλοπολυβολυτών που δεν είχαν προλάβει να κάνουν λίγα βήματα πάνω στο ίσιωμα της κορυφογραμμής, πρόφτασαν, με τις πρώτες βολές, και πισωγύρισαν, χωρίς να κινδυνέψουν.(Δεν θα ξεχάσω τις φοβισμένες φωνές του δεκανέα μου Ευστρατίου από τη Βίγλα Άρτας, ο οποίος νομίζοντας ότι είχα χτυπηθεί, έτρεξε κοντά μου φωνάζοντας: Ανθυπολοχαγούλη μου, Ανθυπολοχαγούλη μου ..)Πολύ με συγκίνησε η αγάπη και το ενδιαφέρον του.
σελ.58
Παρασκευή 29 Νοε 1940
Κι αρχίζει τώρα το μεγάλο μας δράμα. Τα πόδια όλων μας παγώνουν και οι πόνοι μας γίνονται αφόρητοι.
.... Σαλεύει ο λογισμός, δεν βλέπω μπροστά μου. Πάνω στην απελπισία μου, μια ιδέα περνάει τότε από το μυαλό μου το θολωμένο: Φωτιά, ν΄ανάψω φωτιά! Άλλη λύση δεν υπάρχει! ....... και παίρνοντας μαζί μου το δεκανέα Ευστρατίου και 2-3 ψυχωμένους στρατιώτες, ορμάμε στον κατήφορο σαν κυνηγημένα ελάφια.......... αρχίζουμε να μαζεύουμε γρήγορα όσα ξύλα μικρά και μεγάλα βρίσκαμε και μπορεί να σηκώσει ο καθένας μας...... έχουμε ανάψει μεγάλη φωτιά .......
Ζεσταίνονται πια λίγο-λίγο οι στρατιώτες.............οι σκοπιές ξαναλειτουργούν ..... όλοι έχουμε στεγνώσει.......κι έχουμε ξαναβρεί τον εαυτό μας και το ηθικό μας.
σελ. 78-79
Πέμπτη 2 Γενάρη 1941
Καθώς φυσάει πολύ, μας έρχεται το χιόνι στα μάτια και μας στραβώνει.Παρόλο που βαδίζουμε συνέχεια, τα πόδια μας αρχίζουν να παγώνουν και να μας πονάνε.........
Όλοι τουρτουρίζουμε!Πολλοί παραμιλάνε και κλαίνε!.........................με τη βοήθεια των εδώ στρατιωτών, που βγήκαν από τα αντίσκηνά τους, στήθηκαν και τα δικά μας, πάνω στο χιόνι βέβαια, και μπήκαν μέσα οι άντρες....................έκοβα βόλτες πάνω στα χιόνια ............ μέχρι να στηθεί το αντίσκηνο του Δεκανέα μου Ευστρατίου και να χωθώ κι εγώ μαζί του μέσα σ΄ αυτό. Με πρόσεχε πολύ και έμενα πάντοτε σχεδόν μαζί του.
σελ. 99-100-101
Παρασκευή 14 Γενάρη 1941
......Φτάνοντας, στο αντίσκηνό μου, που είχε χαμηλώσει υπερβολικά από το βάρος του χιονιού, σκύβω και με τα γόνατα προχώρησα στα τυφλά μέσα του. Λίγος χώρος υπάρχει στη μέση του για να χωράμε κι οι δυο με το δεκανέα μου Ευστρατίου, όχι βέβαια ξαπλωμένοι, αλλά καθιστοί και σκυμμένοι.Σ΄ αυτή τη στάση κοιμούμαστε το διάστημα, που μένομε μαζί στο καταραμένο αυτό μέρος, που μοιάζει σαν ένα απέραντο και παγερό νεκροταφείο....... Με κρατάει ξάγρυπνο η αγωνία μου κι όλο συλλογιέμαι................Μήπως το ξέρω, αν θα ζήσω; .......... Δίπλα μου, στριμωγμένος απάνω μου, ακούεται να ροχαλίζει ο αφοσιωμένος μου δεκανέας Ευστρατίου, σκυφτός με ακουμπισμένο το κεφάλι του πάνω στα δυο του γόνατα και κουκουλωμένος με τη μοναδική του κουβέρτα..........
σελ.107-18-109
Κυριακή 16 Γενάρη 1941
Από τις 5, τα ξημερώματα, βρισκόμαστε στο πόδι.Σε λίγο παίρνουμε όλοι θέσεις στη γραμμή εξόρμησης και περιμένουμε το σύνθημα................Φίρρρ... ακούεται η σφυρίχτρα...............κι αρχίζουμε να φωνάζουμε ΄΄αέρα....αέρα....Κατηφορίζοντας η διμοιρία μου, πέφτουμε πάνω στα αντίσκηνα των Ιταλών................................ Ο δεκανέας Ευστρατίου με τον συμπατριώτη του Μπριασούλη, αλωνίζουν στον Ιταλικό καταυλισμό. Όμως, το σκηνικό ξαφνικά αλλάζει..... Οι οβίδες πέφτουν βροχή απάνω μας..
...................... Απ΄ όλες τις μεριές ανεβαίνουν Ιταλοί. Μας κυκλώνουν. ΄΄Πίσω, πίσω παιδιά!΄΄ φωνάζω μ΄ όλη μου τη δύναμη!..................... Βάζουμε και την τελευταία μας δύναμη, και κατορθώνουμε τελικά να φτάσουμε στην κορυφή και να πάρουμε θέσεις άμυνας...........................
σελ.109-110-111-112
Γενάρης 1941 - Μάλε Σπατ
Δεν μπορούμε να συνέλθουμε από το τραγικό αυτό, που μας συνέβηκε. Μας φαίνεται απίστευτο. Πάθαμε ζημιά, λιγοστέψαμε............................ Τ΄ αντίσκηνά μας μοιάζουν σαν φωλιές άγριων ζώων, που ζουν σε χιονισμένα μέρη. Το χιόνι γύρω έχει ξεπεράσει το ύψος τους.................................. Τώρα κι ο εχθρός μας βασανίζει με νέο τρόπο: Δυο - τρεις φορές, κάθε νύχτα, μας κάνει επιθετικές κρούσεις, άλλοτε κινούμενος κι άλλοτε μόνο με πυκνά πυρά όλων των όπλων του............ Οι όλμοι του, ιδίως οι ολμίσκοι, μας κάνουν μεγάλη ζημιά............................ Σε μια απ΄αυτές τις νυχτερινές επιθέσεις πυρών, καθώς άκουσα φωνές και πυροβολισμούς, πετάχτηκα με το δεκανέα μου έξω απ΄ τ΄ αντίσκηνό μας. Στη στιγμή, ένας ολμίσκος έπεσε πάνω στ΄ αντίσκηνό μας και το ΄κανε κομμάτια. Δευτερόλεπτα, αν είχαμε καθυστερήσει, θα μας σκότωνε και τους δυο...............................................
Το χιόνι έπεφτε πυκνό-πυκνό και σε λίγο έγινε ένα με το ύψος των σκηνών. Έξω φυσούσε μανιασμένα .......................... μερικοί βρέθηκαν άστεγοι............ Δυο απ΄αυτούς, τους πήραμε με το δεκανέα μου Ευστρατίου στο δικό μας αντίσκηνο και μαζευτήκαμε ο ένας πάνω στον άλλον. Όμως η χιονοθύελλα συνέχιζε φοβερή και σε λίγο όλες οι σκηνές μας θάφτηκαν κάτω από τα χιόνια.Βλέποντας τον κίνδυνο να πεθάνουμε από ασφυξία, αποφασίσαμε τότε με το δεκανέα μου, να βγαίνουμε έξω κάθε 5 λεπτά και με τα κράνη μας να ξεσκεπάζουμε τη σκηνή μας και να ρίχνουμε το χιόνι ολόγυρα. Σχηματίστηκε έτσι γύρω από τη σκηνή ένας τοίχος ψηλός από χιόνι μέχρι 2 μέτρα.....................
σελ.114-116-117
Γενάρης 1941, Μάλε Σπατ
Πίσω μας, απ΄το χωριό Τεπελένι,άρχισε να μας βάλει εχθρικό πυροβολικό. Δεν είχαμε από που να προφυλαχτούμε .Από μπροστά, απέναντί μας, μας χτυπούσαν με αυτόματα και όλμους και από πίσω το πυροβολικό τους...................
Μια μέρα.................. δεχθήκαμε αιφνιδιαστική επίθεση........................ Έτσι ο αιφνιδιασμός τους απέτυχε και υποχώρησαν. Η αποτυχία τους όμως ξέσπασε σε άγριο βομβαρδισμό της τοποθεσίας μας, με μικρούς και μεγάλους όλμους, καθώς και πυκνό πολυβολισμό......................................... Την ίδια ώρα, τραυματίστηκε και ο αγαπημένος μου δεκανέας: Ο Κλέαρχος Ευστρατίου, από τη Βίγλα Άρτας, ένας απ΄τους καλύτερους ομαδάρχες της διμοιρίας μου, ένα πραγματικό παλικάρι, παρά το μικρό του ανάστημα.Με αγαπούσε, σαν μεγαλύτερο αδερφό του και μόλις τραυματίστηκε στο πρόσωπο και τις πλάτες του από ολμίσκο, έβαλε τα χέρια στο πρόσωπό του και φώναζε ΄΄ Ανθυπολοχαγούλη μου, έλα, σώσε με΄΄
Δεν έβλεπε καθόλου. Έτρεξα και τον έπιασα, μα παρ΄ ολίγο να σκοτωθούμε κι οι δυο μαζί από έναν δεύτερο όλμο, που έπεσε δίπλα μας. Με δυο στρατιώτες, τον έδιωξα αμέσως για το ορεινό χειρουργείο. Ο δυστυχής έχασε το ένα του μάτι, και αν δεν τον έστελνα αμέσως στο χειρουργείο θα έχανε και το άλλο του μάτι,καθώς πληροφορήθηκα εκ των υστέρων. Έτσι έχασα κι αυτόν, που είχα πρώτον και καλύτερον στη διμοιρία μου, αλλά και πιστόν φίλο και σύντροφο.
σελ 119-120
Κλέαρχος Ν. Ευστρατίου
Θυμάμαι τον παππού μου να έχει γυάλινο το ένα του μάτι, να έχει πρόσθετη τη μύτη και τ΄αυτί με πλαστική με κομμάτι από άλλο σημείο του σώματος, να έχει βαθιά τραύματα στο μπράτσο.
Θυμάμαι να μου λέει ότι φώναζαν στις επιθέσεις ΄΄αέρα... αέρα...΄΄ και ΄΄φούσκωστον .. . φούσκωστον...΄΄
Θυμάμαι να μου λέει για το ελληνικό πυροβολικό, τον Ταγματάρχη Κωστάκη και τις οβίδες στο καζάνι των Ιταλών.
Θυμάμαι τη δύναμη στα χέρια και τα δυνατά του μπράτσα, παρά το ότι ήταν μικρός στο ανάστημα.
Θυμάμαι τον παππού μου,έναν ήρωα του πολέμου, έναν ήρωα της ζωής, ασταμάτητα να προσφέρει στους συνανθρώπους του και στην πατρίδα, ακούραστα κι αγόγγυστα.
Κλέαρχος Ι. Ευστρατίου
γεννηθείς στη Βίγλα Άρτας
